Cách giúp con bạn phát triển tư duy tích cực

Là cha mẹ, không bao giờ dễ dàng khi nghe thấy con mình thể hiện những suy nghĩ tiêu cực hoặc nhìn thấy con đắm mình trong những cảm giác thiếu tự tin, buồn bã hay tức giận. Bài viết dưới đây sẽ giúp con bạn phát triển tư duy tích cực, cùng đọc và áp dụng ba mẹ nhé!

Tư duy tích cực ở trẻ em là gì?

Tư duy tích cực ở trẻ em là khả năng nhìn nhận, tiếp cận và xử lý thông tin, tình huống một cách tích cực và lạc quan. Điều này bao gồm khả năng nhận ra những khía cạnh tích cực trong mọi tình huống, giữ tinh thần lạc quan và kiên nhẫn khi đối mặt với thách thức, và học hỏi từ những trải nghiệm để phát triển bản thân.

Tư duy tích cực không chỉ giúp trẻ em giải quyết vấn đề một cách hiệu quả mà còn ảnh hưởng đến tâm lý, tinh thần, và sức khỏe tổng thể của họ. Nó có thể giúp trẻ phát triển lòng tự tin, sự độc lập, và khả năng quản lý cảm xúc. Đồng thời, nó cũng tạo nền tảng cho sự phát triển tích cực trong học tập và quan hệ xã hội.

Các phương pháp giáo dục và hỗ trợ tư duy tích cực ở trẻ em thường bao gồm việc khuyến khích họ tìm kiếm những khía cạnh tích cực trong mọi tình huống, đề xuất giải pháp tích cực cho vấn đề, và tạo ra môi trường hỗ trợ và khuyến khích sự tự tin và lạc quan.

Tại sao cần rèn cho trẻ có tư duy tích cực?

Là cha mẹ, không bao giờ dễ dàng khi nghe thấy con mình thể hiện những suy nghĩ tiêu cực hoặc nhìn thấy con đắm mình trong những cảm giác thiếu tự tin, buồn bã hay tức giận. Thật không may, khoa học cho rằng việc con người tập trung vào những suy nghĩ tiêu cực nhiều hơn là tích cực là điều tự nhiên, và điều này thậm chí còn đúng hơn đối với trẻ em.

Sự tiêu cực này thường được thúc đẩy bởi sự sợ hãi, nghi ngờ hoặc xấu hổ, tạo ra các chất gây căng thẳng trong não. Cuối cùng, tư duy tiêu cực có thể định hình cách trẻ nhìn nhận bản thân và thế giới xung quanh. Nhưng với tư cách là cha mẹ, chúng ta có thể làm rất nhiều điều để giúp con mình phát triển tư duy tích cực hơn về bản thân và thế giới của chúng.

Suy nghĩ tiêu cực có xấu không?

Không có cảm xúc “xấu”. Mọi suy nghĩ và cảm xúc đều có giá trị. Cả suy nghĩ và cảm xúc tích cực lẫn tiêu cực đều đóng một vai trò có giá trị trong cách chúng ta xử lý thế giới xung quanh. Đôi khi áp lực phải suy nghĩ tích cực và luôn vui vẻ đã biến hạnh phúc thành “nghĩa vụ và gánh nặng”.

Ví dụ, nỗi buồn có thể giúp chúng ta vượt qua những thời điểm khó khăn và chúng ta sẽ không có la bàn đạo đức nếu không bao giờ cảm thấy xấu hổ hay tội lỗi.

Ngoài ra, việc cố gắng luôn vui vẻ khiến chúng ta xa lánh cảm xúc của mình, điều này không thực sự tốt với bản thân. Trên thực tế, nghiên cứu tâm lý chỉ ra rằng việc né tránh cảm xúc là một trong những nguyên nhân chính gây ra nhiều vấn đề tâm lý.

Vì những lý do này, không cần thiết phải gây áp lực để trẻ tránh hoặc gạt bỏ những cảm xúc tiêu cực.

Chúng ta nên làm gì để giúp con phát triển tư duy tích cực?

Thay vì cấm trẻ có suy nghĩ tiêu cực, chúng ta có thể dạy con mình chấp nhận những cảm xúc tiêu cực và xử lý chúng theo cách lành mạnh. Chúng ta có thể khuyến khích suy nghĩ tích cực và khẳng định tích cực.

Theo nhà nghiên cứu tâm lý, suy nghĩ tích cực rất quan trọng vì nó mở rộng nhận thức về khả năng và mở mang tâm trí của bạn, cho phép bạn xây dựng các kỹ năng mới. Nó cũng làm cho trẻ em (và người lớn) kiên cường hơn.

Điều này có thể được thực hiện bằng cách tham gia vào các bài tập tinh thần giúp “điều chỉnh lại” bộ não.

1. Thiền từ tâm

Bạn có thể cùng con thử nghiệp “thiền từ tâm” trong 6 tuần. Chỉ sáu tuần huấn luyện theo hình thức thiền tập trung vào lòng tốt và lòng trắc ẩn đã giúp tăng cường cảm xúc tích cực, kết nối xã hội và thậm chí cải thiện sức khỏe.

Chỉ cần hai tuần rèn luyện thiền về lòng từ bi và lòng tốt đã dẫn đến những thay đổi trong mạch não liên quan đến sự gia tăng các hành vi xã hội tích cực, chẳng hạn như sự rộng lượng.

Thậm chí ba tháng sau khi kết thúc quá trình rèn luyện “thiền từ tâm”, bạn sẽ bất ngờ vì con của mình vẫn tiếp tục thể hiện sự tỉnh táo, mục đích trong cuộc sống, hỗ trợ xã hội và giảm các triệu chứng bệnh tật (nếu có).

“Thiền từ tâm” liên quan đến việc nghĩ đến những người thân yêu và gửi cho họ những suy nghĩ tích cực. Sau này, con bạn cũng có thể mở rộng những suy nghĩ tích cực của mình tới những người trung lập hơn trong cuộc sống. Thiền từ tâm là hình thức “hướng những lời chúc tốt đẹp đến người khác”.

Bốn cụm từ truyền thống là “Mong bạn cảm thấy bình an. Chúc bạn hạnh phúc. Chúc bạn cảm thấy khỏe mạnh. Chúc bạn sống thoải mái.” Nhưng cách diễn đạt thực tế mà bạn và con bạn sử dụng không quan trọng, đó là về việc tạo ra cảm giác tử tế và ấm áp.

Bằng cách thực hành việc tạo ra những cảm giác này, bộ não sẽ có điều kiện để suy nghĩ tích cực hơn. Nó cũng cho con bạn thấy việc thể hiện lòng trắc ẩn và lòng tốt thật dễ dàng như thế nào, điều này có thể giúp con kết nối dễ dàng hơn với người khác và nâng cao sức khỏe của con.

2. Giúp đỡ người khác

Giúp đỡ người khác rõ ràng là có lợi cho người khác, nhưng nó cũng sẽ nâng cao cảm xúc và tư duy tích cực của con bạn. Những người tình nguyện được phát hiện là có lòng tự trọng và hạnh phúc tổng thể cao hơn những người không tham gia.

Những người thực hiện những hành động tử tế sẽ trở nên hạnh phúc hơn theo thời gian. Khi con bạn giúp đỡ người khác, con bạn sẽ cảm thấy hài lòng về bản thân mình, điều này cuối cùng sẽ giúp con bạn cảm thấy lạc quan và tích cực hơn nói chung.

Giúp đỡ người khác cũng có liên quan đến việc nuôi dưỡng cảm giác thân thuộc, sự bình yên nội tâm và lòng biết ơn. Con bạn có thể giúp đỡ người khác bằng cách giúp đỡ một người hàng xóm lớn tuổi làm việc ngoài sân hoặc làm việc nhà, giúp một người bạn làm bài tập về nhà hoặc tham gia buổi quyên góp thực phẩm hoặc quần áo cho trẻ em miền núi... Bạn cũng có thể coi hoạt động tình nguyện là công việc gia đình và thường xuyên giúp đỡ một bếp nấu súp hoặc tổ chức từ thiện khác.

Một đứa trẻ còn rất nhỏ có thể giúp bạn làm việc nhà, giúp em nhặt đồ chơi hoặc mặc quần áo, hoặc thậm chí đi cùng bạn khi bạn giúp đỡ người khác.

Con bạn càng giúp đỡ người khác thì con sẽ càng trở nên tích cực hơn.

3. Ghi lại những khoảnh khắc kinh ngạc hàng ngày

Suy nghĩ tích cực có thể xuất phát từ việc nhận ra và trân trọng những khoảnh khắc hạnh phúc và vẻ đẹp nhỏ bé. Những khoảnh khắc đơn giản này có thể bao gồm tiếng cười, cái ôm, cảnh hoàng hôn tuyệt đẹp hoặc tiếng chim hót.

"Đôi khi chúng ta có những khoảnh khắc đặc biệt trong cuộc sống. {...} Những khoảnh khắc này phấn khởi đến mức chúng ta nổi da gà, cảm thấy ngứa ran dọc sống lưng, nước mắt tràn mi và hàm chúng ta rớt xuống.

Điều này được gọi là kinh ngạc. "

Một cách thiết thực để rèn luyện kỹ năng này với con bạn là cho con bạn bắt đầu viết Nhật ký kinh ngạc. Bạn cũng có thể giữ một cuốn của riêng mình và bạn cùng con bạn có thể thảo luận về chúng hàng tuần hoặc hàng ngày.

Trong Nhật ký kinh ngạc, bạn và con bạn sẽ ghi lại những cảnh tượng hoặc khoảnh khắc trong cuộc sống hàng ngày mà bạn thấy đẹp đẽ hoặc phi thường: cầu vồng, một hành động tử tế hay thậm chí là mùi bánh piza. Con bạn có thể ghi lại những khoảnh khắc này bằng hình vẽ, mô tả, bài thơ, v.v.

Việc này có vẻ nhỏ nhặt nhưng viết về những trải nghiệm tích cực thực sự có tác động lớn đến suy nghĩ tích cực. Một nghiên cứu khi kiểm tra 90 sinh viên đại học được chia thành hai nhóm: Một nhóm viết về một trải nghiệm cực kỳ tích cực mỗi ngày chỉ trong ba ngày. Nhóm còn lại viết về một chủ đề kiểm soát. Ba tháng sau, nhóm đầu tiên vẫn có tâm trạng tốt hơn và ít bệnh tật hơn.

Làm việc trên Nhật ký kinh ngạc cũng sẽ dạy con bạn bắt đầu nhận biết và tìm kiếm vẻ đẹp ở mọi nơi, điều này sẽ giúp bé hình thành cái nhìn tích cực hơn về thế giới và bản thân.

4. Đặt và đạt được mục tiêu

Việc đặt mục tiêu giúp mọi người trở thành những người lạc quan hơn, suy nghĩ tích cực và có cảm giác hạnh phúc hơn. Chỉ suy nghĩ tích cực không thôi không giúp mọi người đạt được mục tiêu của mình. Những người hay mơ mộng không phải là người làm được kết quả.

Đôi khi, những người quá lạc quan về việc đạt được mục tiêu của mình không xem trọng những trở ngại có thể gặp phải và cuối cùng họ không đạt được những mục tiêu này, điều này có thể tác động tiêu cực đến triển vọng của họ.

Để giúp con bạn đạt được mục tiêu và phát triển tư duy tích cực lâu dài hơn, hãy thử áp dụng cách sau đây:

• Điều ước - Giúp con bạn đặt ra mục tiêu mà bé thực sự muốn đạt được.
• Kết quả - Cho con bạn hình dung ra kết quả tốt nhất có thể đạt được khi hoàn thành mục tiêu này. Kết quả này sẽ như thế nào? Nó sẽ có cảm giác như thế nào?
• Trở ngại - Hãy mong muốn và hình dung thêm một bước thực tế bằng cách tạo danh sách các trở ngại có thể ngăn cản con bạn đạt được mục tiêu. Những trở ngại này có thể bao gồm việc muốn bỏ cuộc hoặc bị phân tâm bởi điều gì đó, như muốn chơi đồ chơi hoặc kiểm tra điện thoại di động.
• Kế hoạch - Cuối cùng, hãy lập kế hoạch đối phó với những trở ngại này nếu hoặc khi chúng xảy ra. Cho con bạn nói hoặc viết những câu như “Tôi khi gặp trở ngại…thì tôi sẽ lên kế hoạch để vượt qua chướng ngại vật”.

Hình dung và lập kế hoạch trước cho những trở ngại sẽ giúp con bạn có nhiều khả năng thực sự đạt được mục tiêu của mình, từ đó tăng cường sự tự tin và tư duy tích cực hơn.

5. Chia sẻ tích cực

Một trong những cách hiệu quả nhất để dạy con bạn có tư duy tích cực là LÀM MẪU hành vi này cho con. Khi bạn chấp nhận và xử lý cảm xúc của mình một cách lành mạnh, bạn đang dạy con mình làm điều tương tự.

Bạn cũng có thể chia sẻ những trải nghiệm tích cực với con mình. Sự tích cực được chia sẻ—khi hai người cùng có cùng một cảm xúc—có thể có tác động lớn hơn đến sức khỏe so với điều gì đó tích cực mà chính một người đã trải qua.

Những hoạt động đơn giản như xem một chương trình truyền hình hoặc một bộ phim vui nhộn và cùng nhau cười, chia sẻ một câu chuyện cười hoặc tin vui hoặc thể hiện tình cảm. Bất cứ điều gì khơi dậy cảm giác vui vẻ, hài lòng và yêu thương đều góp phần tạo nên suy nghĩ tích cực, đặc biệt khi những cảm xúc này được chia sẻ.

Cười với con, ôm con, dành thời gian để dành sự quan tâm trọn vẹn cho con và cùng nhau tận hưởng những trải nghiệm tích cực. Những khoảnh khắc bên nhau này sẽ làm sâu sắc thêm mối quan hệ của bạn với con và nó sẽ làm tăng sự tích cực và sức khỏe của con, cả về thể chất lẫn cảm xúc.

6. Phát triển kỹ năng và thử các hoạt động mới

Nhận ra những điểm mạnh của con bạn và cho con cơ hội phát triển chúng và đạt được thành công. Ví dụ, nếu con bạn có giọng hát hay, hãy để bé thử luyện giọng và biểu diễn trong các buổi độc tấu giọng nói. Nếu cậu bé ấy là một cầu thủ bóng đá xuất sắc, hãy đăng ký cho bé vào một đội bóng địa phương.

Khi con bạn phát triển các kỹ năng và đạt được thành công, con bạn sẽ tăng cường sự tự tin và phát triển quan điểm cũng như tư duy tích cực hơn.

Tương tự, thử những điều mới có thể giúp tăng sự tự tin và khả năng phục hồi. Khuyến khích con bạn thử một môn thể thao, nhạc cụ, trò chơi hoặc hoạt động mới.

Tương tự như vậy, nếu con bạn bày tỏ sự quan tâm đến một hoạt động mới, hãy để bé thử nó. Khi cô ấy thích thú hoặc nhận thấy mức độ thành công với hoạt động mới này, cô ấy sẽ phát triển quan điểm tích cực hơn về bản thân, khả năng của mình và cuộc sống nói chung.

Bạn thậm chí có thể tìm các hoạt động mới để thử cùng con mình nhằm tăng cường những trải nghiệm tích cực được chia sẻ của cả hai. Đăng ký một lớp học nấu ăn, thực hiện một vài dự án nghệ thuật hoặc cùng nhau trượt patin.

7. Thực hành khẳng định tích cực

Những lời khẳng định tích cực là hệ thống niềm tin bắt nguồn từ sự thật phổ quát. Đó là những câu nói tích cực mà trẻ em hoặc người lớn có thể lặp lại với chính mình để nâng cao lòng tự trọng, thúc đẩy suy nghĩ tích cực và thay đổi lối suy nghĩ tiêu cực về bản thân.

Những lời khẳng định sẽ hiệu quả nhất nếu bạn để con bạn tự nghĩ ra. Điều này là do sức mạnh chữa lành của sự khẳng định không đến từ việc nói to những lời tích cực mà đến từ việc tiếp thu chúng. Con bạn cũng sẽ làm chủ quá trình này và cam kết hơn với những khẳng định của mình.

Hướng dẫn con bạn đưa ra những lời khẳng định ngắn gọn, tích cực và ở thì hiện tại. Ví dụ:

• Tôi tốt bụng.
• Tôi đủ rồi.
• Tôi đang yêu.
• Tôi là một người bạn tốt.
• Tôi là duy nhất.

Thay vì đưa ra những hướng dẫn hoặc yêu cầu trẻ nói những lời khẳng định, hãy thử sử dụng chúng một cách vui tươi. Nghiên cứu cho thấy trẻ học tốt nhất thông qua vui chơi, vì vậy hãy biến những lời khẳng định của con bạn thành một trò chơi mà cả hai cùng chơi. Lần lượt khẳng định lẫn nhau và sau đó nói những lời khẳng định của riêng bạn, hoặc nghĩ ra một bài hát hoặc điệu nhảy.

Bạn cũng có thể dán những lời khẳng định của con mình lên gương hoặc xung quanh phòng của con, hoặc hai bạn có thể thực hiện một dự án nghệ thuật sáng tạo bằng cách sử dụng những câu nói này.

Con bạn càng nói những lời khẳng định của mình thì con sẽ càng thực sự tin vào chúng, cuối cùng là giảm bớt việc tự nói chuyện tiêu cực và tăng cường suy nghĩ tích cực.

Mọi đứa trẻ đều trải qua việc tự nói chuyện tiêu cực. Nhưng bạn có thể ngăn nó biến thành lối suy nghĩ tự động và cứng nhắc.